• STEFAN KRASIŃSKI

        Stefan Krasiński urodził się 12 marca 1901 roku w Warszawie w rodzinie inteligenckiej. Rodzicami jego byli Józef Krasiński i Sabina z domu Zemlich. Szkołę powszechną ukończył w Warszawie, tu też rozpoczął naukę w gimnazjum. Po wybuchu I wojny światowej przeniósł się wraz z rodzicami na Ukrainę. Na wezwanie generała Hallera “Polacy do broni” przerwał naukę w VI klasie gimnazjum i wstąpił do formującego się na Wschodzie Wojska Polskiego, do 4 dywizji gen. Lucjana Żeligowskiego. Brał udział w wojnie z bolszewicką Rosją, awansowany do stopnia sierżanta. Przebywał w niewoli w Murmańsku, skąd wrócił do Polski 1921 roku. Za udział w wojnie z Sowiecką Rosją został odznaczony krzyżem Walecznych. W latach międzywojennych ukończył Wyższy Kurs Nauczycielski, następnie Szkołę Podchorążych Rezerwy Piechoty w Śremie i awansował na podporucznika. Stefan Krasiński pracował jako nauczyciel w Karczewie, a w 1934 roku objął kierownictwo Szkoły Powszechnej w Chotomowie. Zapisał się w pamięci swych uczniów i wychowanków jako świetny pedagog i wychowawca, wspaniały organizator życia szkolnego i społecznego.

        W 1939 r. Stefan Krasiński został awansowany na porucznika. W czasie agresji niemieckiej na Polskę zgłosił się 10 września 1939 r. do obrony Modlina. Jako dowódca plutonu uczestniczył w bohaterskich walkach obronnych na Bramie Zakroczymskiej i Ledóchowskiego. Dostał się do niewoli niemieckiej. Przebywał w Oflagu w Iławie. Po powrocie rozwinął wraz z gronem nauczycieli działalność patriotyczno-wychowawczą oraz tajne nauczanie. Jednocześnie podjął działania wojskowe. Wespół z grupą patriotów, wywodzących się w większości z dawnych żołnierzy Polskiej Organizacji Wojskowej, dawnych legionistów, oficerów i podoficerów Wojska Polskiego organizował na terenie Chotomowa działalność konspiracyjną. Działał w strukturach Kadry Polski Niepodległej, Związku Walki Zbrojnej, a później Armii Krajowej. Został mianowany dowódcą 3 kompanii AK podporządkowanej dowództwu AK I Rejonu “Marianowo-Brzozów VII Obwodu “Obroża”. Działał pod pseudonimem “Kacper”. Był organizatorem i dowódcą trzech plutonów AK działających na terenie Chotomowa, Legionowa-Przystanku, Olszewnicy i okolic: 708 plutonu “Błyskawica”, 707 plutonu “Prus” i 709 plutonu “Fala”.

        Z chwilą wybuchu Powstania Warszawskiego podporządkowane były “Kacprowi” także wszystkie organizacje podziemne działające na tym terenie: : Wojskowa Służba Kobiet oraz drużyny “Szarych Szeregów”.

        1 sierpnia 1944 r. kompania porucznika “Kacpra” miała za zadanie ubezpieczać działania powstańcze w Legionowie przez opanowanie linii kolejowej Warszawa-Nasielsk i likwidację każdej próby przerzutu wojsk niemieckich do Warszawy. W kilkanaście minut po godzinie “W” wyleciał z toru niemiecki pociąg wojskowy jadący w kierunku Warszawy. Niemcy szybko się zorganizowali i gradem kul zasypali Chotomów i okolicę. Powstańcy odpowiedzieli ogniem, jednakże ich opór okazał się nieskuteczny z powodu braku broni dalekosiężnej. Niemcy wycofali się, lecz nieprzyjacielskie czołgi odcięły 3 kompanię od głównych sił 1 Rejonu. 3 sierpnia walka na terenie Chotomowa i Legionowa-Przystanku rozgorzała po raz drugi. Oddziałami powstańczymi dowodził porucznik “Kacper”. W czasie podrywania żołnierzy do ataku poległ przeszyty kulą z niemieckiego cekaemu. Pochowany został 4 sierpnia na cmentarzu w Chotomowie. W pamięci swoich podkomendnych Stefan Krasiński zapisał się jako znakomity organizator konspiracji, odważny i waleczny towarzysz broni i dowódca, wspaniały, serdeczny Człowiek.

        W miejscu, gdzie poległ wzniesiono w 1984 r. głaz pamiątkowy z inskrypcją:

        “W tym miejscu 3 sierpnia 1944 roku prowadząc przeciwnatarcie na załogę pociągu pancernego wroga poległ śmiercią żołnierza dowódca III Kompani I Rejonu Armii Krajowej w Legionowie por. Stefan Krasiński “Kacper”.

        Źrodło tekstu o Krasińskim – Pola Kowalska-Cudna w “Chotomów Jabłonna od wieków razem”
        Opracowała Pani Anna Linke-Pęksa